Hoppa till huvudinnehåll
Turkey
2 min läsning

SANAT SANIK KOLTUĞUNDA

Credits Text: Hanna Nordell Översättning from swedish: Merve Pehlivan Illustration: Zehra Doğan 21 september 2017
Sanatçı ve yazar Zehra Doğan, yukarıda gördüğünüz sanat eseri yüzünden şu an terör propagandası suçuyla cezaevinde yatıyor. Tıpkı yazarlar gibi sanatçılar da çok sayıda kişinin paylaştığı deneyimleri tasvir ettikleri için baskıcı bir devletin susturduğu ilk sesler arasında yer alıyor.
Doğan’ın resmi, Türk ordusu ve Kürt oluşum PKK arasındaki çatışmaların yaşandığı Nusaybin ilçesinde çekilmiş bir fotoğraftan esinleniyor. Karede askerler ve tankların ön planda olduğu, sokağa çıkma yasağı sonucu sivil halktan yoksun, paramparça bir manzara var. Hala ayakta kalan binalar ise Türk bayraklarıyla süslenmiş. Bu fotoğraf Türk ordusu tarafından çekildi ve sosyal medyada paylaşıldı.
Doğan’ın ilçeden ilhamla Nusaybin adını verdiği resmi fotoğrafla aynı motifi taşıyor. Her iki eserde de yerle bir edilmiş binalar, bayraklar, toz bulutları ve yıkım görülüyor. Ancak renk ve form gibi resim sanatına özgü yöntemler sayesinde sanatçı öyküyü daha karmaşık hale getirerek farklı bir açı sunuyor. Doğan’ın distopik resminde ordu, etrafında canlı yaşama dair ne varsa yutan canavar benzeri bir surette yansıtılıyor.
Resmin kendisi, ilgili haber metni ve sosyal medyada paylaşılan yorumlar nedeniyle Doğan 2016’dan bu yana cezaevinde. Olayın absürt yanı ise, sanatçının resimde yeniden yorumladığı fotoğrafı çekmekle, hem de kendi eserinde binaları Türk bayrağıyla resmetmekle suçlanması. Doğan savunmasında eserinin gazetecilik faaliyeti olarak görülmesi gerektiğini savunurken, savcı aynı eseri sanatçıyı PKK’yla ilişkili olduğuna ve PKK propagandası yaptığına dair delil olarak sundu. Sanatçı 24 Mart 2017’de iki yıl on ay hapis cezasına çarptırıldı. Cezayla ilgili olarak sosyal medyada şu paylaşımda bulundu (mesaj sonra silindi):
Harap haldeki binalar üzerine Türk bayrağı resmettiğim için iki yıl on ay cezaya çarptırıldım. Ama bu tasvirin müsebbibi kendileri [Türk hükümeti]. Ben sadece resmini yaptım.
Zehra Doğan gerek gazetecilik faaliyetlerinde, gerek sanat eserlerinde kadınlara ve Kürtlerin içinde bulunduğu duruma odaklanıyor. 2015 yılında, IŞİD’den kaçan Ezidi kadınları üzerine yazdığı yazı dizisi sayesinde Metin Göktepe Gazetecilik Ödülü’nü kazandı. Doğan aynı zamanda İngilizce, Türkçe ve Kürtçe haberler yayınlayan, tamamen kadın çalışanlardan oluşan Jinha adlı feminist haber merkezinde editörlük yaptı. Jinha 2016’da kapandı ancak buna rağmen Doğan, cezaevindeki diğer kadın mahkumlarla birlikte Özgür Gündem Zindan adlı yayını çıkararak gazetecilik faaliyetlerine devam etti. Gazete geçtiğimiz yıl beş sayı çıkardı.
Doğan şu anda Diyarbakır’da cezaevinde yatıyor ve yayın için gerekli materyallere erişimi yasaklandığı için artık Özgür Gündem Zindan’ı çıkaramıyor.

Like what you read?

Take action for freedom of expression and donate to PEN/Opp. Our work depends upon funding and donors. Every contribution, big or small, is valuable for us.

Ge en gåva på Patreon
Fler sätt att engagera sig

Sök